Nghệ sĩ Dũng Thanh Lâm tên thật là Paul Robert Bùi Văn Tâm (mang hai
dòng máu Việt - Pháp), sanh năm 1942 ( tuổi Nhâm Ngọ) tại xã Linh Đông,
quận Thủ Đức tỉnh Gia Định, là một tín đồ Thiên Chúa Giáo, có tên thánh
là Francisco.
Dũng Thanh Lâm học ở trường dòng Tabert Mossard ở Thủ Đức cho
đến hết lớp 5, rồi được chuyễn về học ở trường Trung Học Tân Thanh ở
Saigon.
Dũng Thanh Lâm mê cải lương từ nhỏ nên anh theo một người bạn để
học đờn ca tài tử, anh có chất giọng tốt nên dễ thành công trong việc
học ca vọng cổ và các bài bản cổ nhạc. Sau đó, anh được hai vợ chồng
nghệ sĩ Hoàng Sương và Thu Vân dìu dắt vào học hát trong một đoàn hát
cải lương ở tỉnh với nghệ danh là Minh Hùng. Hoàng Sương và Thu Vân
chính là song thân của cô Thu Hồng, một nữ nghệ sị hữu danh hiện nay ở
quận Cam Hoa Kỳ.
Bước đường nghệ thuật
Năm 1964, ông Bầu Ba Bản ký hợp đồng mời Minh Hùng về hát cho
đoàn cải lương Thủ Đô và ông Bầu Ba Bản đổi nghệ danh của Minh Hùng
thành ra nghệ sĩ Dũng Thanh Lâm, tên dùng ba chữ chớ không hai chữ như
tên của các nghệ sĩ thế hệ đàn anh với dụng ý là bảng hiệu đoàn cải
lương Thủ Đô sẽ giới thiệu với khán giả một thế hệ nghệ sĩ trẻ thuộc đợt
sóng mới.
Đây là một cơ hội tốt cho Dũng Thanh Lâm vì hai nghệ sĩ cột trụ
của đoàn cải lương Thủ Đô là Út Trà Ôn và Hoàng Giang rời đoàn Thủ Đô để
ra thành lập gánh hát Thống Nhứt., nên ông Bầu Ba Bản mời nghệ sĩ Tấn
Tài và Dũng Thanh Lâm về thế vai của Út Trà Ôn và tăng cường thực lực
đào kép bằng một dàn diễn viên trẻ.
Vở tuồng đầu tiên của Dũng Thanh Lâm hát trên sân khấu đoàn cải
lương Thủ Đô là vở " Bóng Hồng Sa Mạc" của hai soạn giả Loan Thảo và
Hoàng Việt, cùng thủ diễn có các nghệ sĩ Minh Phụng, Tấn Tài, Trương Ánh
Loan, Kim Ngọc, Văn Hường.
Trên sân khấu đoàn hát Thủ Đô, Dũng Thanh Lâm còn hát thêm các
tuồng: Chiếc Áo Ân Tình, Sầu Quan Ải, Hoa Đào Trên Kiếm Thép, Cây Quạt
Lụa Hồng.
Cuối năm 1964, đoàn hát Thủ Đô Ba Bản rã gánh, nghệ sĩ Tấn Tài
mua lại xác gánh hát Thủ Đô, cùng với vợ là nữ nghệ sĩ Như Ngọc lập ra
gánh hát Thủ Đô - Tấn Tài. Dũng Thanh Lâm và nữ nghệ sĩ Trương Ánh Loan
gia nhập đoàn hát Kim Chưởng - Thanh Hương của bà Bầu kiêm nghệ sĩ Kim
Chưởng.
Ở đoàn cải lương Kim Chưởng, Dũng Thanh Lâm được hát vai kép
chánh, đóng tuồng cặp với nữ nghệ sĩ Phượng Liên. Dưới bàn tay đào luyện
của nữ nghệ sĩ bậc thầy Kim Chưởng, Dũng Thanh Lâm và Phượng Liên là
đôi nghệ sĩ "Thinh, Sắc Lưởng Toàn", đã chinh phục được cảm tình của
đông đảo khán giả. Dũng Thanh Lâm nỗi tiếng là một kiếm sĩ đẹp trai
trong các tuồng Quỷ Bão, Người Gọi Đò Trên Sông của soạn giả Mộc Linh và
vở Thượng Phương Bảo Kiếm của soạn giả Viễn Hùng.
Năm 1967, nghệ sĩ Dũng Thanh Lâm về cộng tác với đoàn cải lương
Dạ Lý Hương của ông Bầu Xuân. Vở hát đầu tiên của Dũng Thanh Lâm trên
sân khấu Dạ Lý Hương là vở Kẻ Sợ Tình của soạn giả Nguyễn Phương và
Thiếu Linh, hát chung với Hùng Cường, Bạch Tuyết, Hữu Phước, Phượng
Liên, Dũng Thanh Lâm và Kim Ngọc. Hề có Thanh Việt , Tư Rọm và Văn
Chung.
Nghệ thuật ca diễn
Về nghệ thuật ca diễn, Dũng Thanh Lâm có một làn hơi ca tươi
mát, êm dịu như lối ca của nghệ sĩ Hữu Phước nhưng hơi kém hơn Hữu Phước
về nghệ thuật sắp chữ ca, về cách nhồi chữ, cách luyến láy, cách chuốt
mõng lời ca.
Bù lại sự thiếu sót đó, nghệ sĩ Dũng Thanh Lâm đẹp trai, phong
cách diễn xuất mang dáng dấp của những người trong tầng lớp cao sang
quyền quý, vì vậy Dũng Thanh Lâm được rất nhiều nữ khán giả ái mộ. Thời
gian hát ở đoàn cải lương Dạ Lý Hương, Dũng Thanh Lâm nỗi tiếng trong
các tuồng Anh Hùng Xạ Điêu, Tiền Rừng Bạc Biển, Lệnh Của Bà, Người Dừng
Chân Đêm Mưa, Vạn Lý Trường Thành, Con Ma Nhà Họ Hứa, Gái Điếm Vợ Hiền,
Đời Là Một Chữ T. . .
Năm 1969 - 1970, Dũng Thanh Lâm gia nhập đoàn hát Hùng Cường -
Bạch Tuyết, hát các vở Trăng Thề Vườn Thúy, Tuổi Hồng Cho Em, Cánh Hoa
Chùm Gởi. Sau đó Dũng Thanh Lâm về hát cho đoàn hát Tiếng Hát Dân Tộc
của bà Bầu Tiêu Thị Mai.
Sau tháng 4 năm 1975, Dũng Thanh Lâm có quốc tịch Pháp nên anh
đăng ký hồi hương trở về Pháp. Đến năm 1977, Dũng Thanh Lâm về Pháp,
được định cư ở Marseilles. Dũng Thanh Lâm và các nghệ sĩ cải lương cư
ngụ tại Paris như Hữu Phước, Hương Lan, Chí Tâm, Hương Thanh, Hoàng
Long, Kiều Lệ Mai, Minh Đức, Hà Mỹ Liên, Phương Thanh, Thành Được . ..
diễn lại các vở tuồng cải lương cũ trước năm 1975 như Mưa Rừng, Đôi Mắt
Người Xưa, Đi Biển Một Mình, Cho Trọn Cuộc Tình. . .
Sau đó Dũng Thanh Lâm và Chí Tâm di cư qua Hoa Kỳ, đến ở quận
Cam, Dũng Thanh Lâm gặp lại nhiều bạn như Việt Hùng, Ngọc Nuôi, Thành
Được, Phượng Liên, Ngọc Đan Thanh, Chí Tâm, Linh Tuấn, Hương Huyền,
Thanh Huyền và các nhạc sĩ cổ nhạc Văn Hoàng, Minh Phụng, Bích Thuận,
Hoàng Nam. Dũng Thanh Lâm như cá kình được trở về biển khơi, anh có môi
trường thuận tiện để sinh sống bằng nghề ca hát của mình.
Dũng Thanh Lâm vẫn giữ được làn hơi truyền cảm, giọng ca và kỹ
thuật ca điêu luyện nên thường hát đóng vai kép chánh cùng với đào mùi
Phượng Liên, hợp thành một cặp đào kép thinh sắc lưỡng toàn.
Dũng Thanh Lâm và Phượng Liên rất thành công trong việc thực
hiện CD tuồng cải lương: Khi Người Điên Biết Yêu nhân dịp Phượng Liên
làm lễ kỷ niệm 40 năm sân khấu.
Lâm trọng bịnh
Về bịnh gan của Dũng Thanh Lâm. . . tôi còn nhớ ngày 7 tháng 7
năm 2001, tôi có đến quận Cam dự lễ sinh nhật 80 tuổi và 60 năm sân khấu
của anh Việt Hùng, tôi gặp Dũng Thanh Lâm và được biết là mới ba tháng
trước đây, anh phải chịu một ca phẩu thuật ghép gan, thay lá gan hư của
anh bằng lá gan của một em bé trai 11 tuổi tại bệnh viện UCI. Vừa bình
phục, Dũng Thanh Lâm xuất hiện trên sân khấu Restaurant Paracell, ca
chúc mừng Việt Hùng 80 tuổi với bài vọng cổ tựa là
Trên Đường Lưu Diễn để cùng với Việt Hùng và các bạn cải lương
hồi tưởng lại những chặn đường lưu diễn của gánh hát cải lương ở Việt
Nam ngày trước. Dũng Thanh Lâm ca xong, có lẽ anh cảm giác là sức khỏe
của anh khó mà hồi phục như xưa, anh chấm dứt bài ca bằng một ước muốn
là làm sao mà anh có thể sống được như anh Việt Hùng đến 80 tuổi.
Nhưng ước muốn đó khó thành đạt vì hai năm sau Dũng Thanh Lâm
phải thay gan một lần nữa (2002), và năm 2004, anh không thể thay gan
được nữa mà phải rời bỏ bạn bè và khán giả thân thương để về cõi vĩnh
hằng.
Dũng Thanh Lâm trong cuộc sống nghệ thuật, anh là một người biết
tôn sư trọng đạo, sống có tình có nghĩa với các bạn đồng nghiệp trang
lứa và lúc nào anh cũng sẳn sàng góp phần làm việc từ thiện mỗi khi có
tổ chức hát hội, lạc quyên giúp đở đồng bào các nơi bị thiên tai bão
lụt.
Dũng Thanh Lâm là một nghệ sĩ có thực tài, thinh sắc vẹn toàn
nhưng anh không gặp thời, phải lận đận lao đao trên đường sự nghiệp. Khi
mà Dũng Thanh Lâm tìm lại được phong độ ngày huy hoàng cũ thì anh lâm
trọng bịnh và mất đi trong niềm thương tiếc của gia đình, của bạn bè
đồng nghiệp và của cả vạn khán giả ái mộ Dũng Thanh Lâm.
Source: RFA
|
Nhận xét
Đăng nhận xét