Trong làng cải lương, có một người thường đóng vai kép độc được khán
giả rất yêu mến. Ngoài đời, ông không “độc” chút nào, mà lại rất nhiệt
tình giúp đỡ hết người này tới người kia, đến nỗi anh em gọi ông là “ăn
cơm nhà vác tù và hàng tổng”.
Vai diễn để đời
Tôi “biết” Nam Hùng từ khi còn là cô bé ở làng quê Đồng Tháp,
bữa nào cũng ôm cái radio nghe cải lương, có Nam Hùng hát trong đó, nhất
là mấy tuồng hương xa. Tiếc là bây giờ không còn nhớ tên tuồng, tên vai
của ông. Lớn hơn một chút, nghe băng cassette và xem tivi thì đã “rành”
ông hơn. Nào Lữ Bố trong Phụng Nghi Đình oai phong lẫm liệt nhưng đa
tình đong đưa, nên bị nàng Điêu Thuyền lợi dụng. Nào Tô Điền của Tiếng
hạc trong trăng giọng trầm ấm thiết tha. Rồi luật sư Dũng của Sân khấu
về khuya. Nhưng thật ra chất giọng Nam Hùng không mùi lắm nên ông lại
thành công trong các vai kép độc nhiều hơn, thành ra nhân vật thầy Đề
trong Ngao Sò Ốc Hến hoặc Chu Phác Viên trong Lôi Vũ trở nên những vai
diễn để đời.
Trong đó, vai thầy Đề của Nam Hùng gần như chinh phục tất cả
khán giả yêu mến cải lương. Ông đã thể hiện một lão già dê rất tội
nghiệp, cứ khúm núm trước quan huyện nhưng lại biết tranh thủ những giây
phút hiếm hoi để “khoèo” nàng Hến. Rốt cuộc thì thầy Đề cũng được...
một cái hẹn. Và sau đó là chui vô bẫy của Hến, bị vợ tới đánh te tua.
Nam Hùng diễn dê nhưng không quá cường điệu. Ông có nét diễn vừa kỹ
thuật vừa chân thật, giỏi nghề là chỗ đó. Và bất ngờ còn ở chỗ người ta
phát hiện ra khả năng hài của ông. Lúc nhận vai ông cũng lo lắm, bởi đây
dường như là vở cải lương hài đầu tiên của sân khấu Sài Gòn sau giải
phóng, chưa ai có kinh nghiệm gì cả. Không ngờ mọi người vào vai rất
ngọt, đã lấy tiếng cười của hàng triệu khán giả dù nó đã diễn khắp các
tỉnh rồi sau đó mới thu truyền hình. Bây giờ ra các khu băng đĩa vẫn
thấy họ bán VCD Ngao Sò Ốc Hến và Phụng Nghi Đình.
NSƯT Nam Hùng và vợ là nghệ sĩ Tô Kim Hồng - Ảnh do NS cung cấp
NSƯT Nam Hùng và vợ là nghệ sĩ Tô Kim Hồng - Ảnh do NS cung cấp
Ăn cơm nhà, vác tù và hàng tổng
Khi làm báo, tôi lại quen biết Nam Hùng vì ông trong ban chấp
hành của Ban Ái hữu nghệ sĩ trực thuộc Hội Sân khấu TP.HCM. Tôi nhớ dáng
ông nhanh nhẹn phóng xe gắn máy đi chỗ này chỗ kia vận động tiền bạc lo
cho nghệ sĩ nghèo, tất bật không lúc nào ngơi. Chính ông khai sinh ra
quỹ giúp nghệ sĩ nghèo, neo đơn cách đây khoảng 20 năm. Số là có người
thấy ông khó khăn nên hỗ trợ chút ít, ông không nhận, chợt nảy ra ý
tưởng thành lập quỹ, chuyển ngay số tiền đó qua. Rồi ông đi vận động
thêm, chỉ 15 ngày mà được 2 triệu đồng (rất lớn ở thời ấy). Ông nhờ Báo
Sân khấu thông báo công khai tên tuổi và mức đóng góp từng người, nhờ
vậy tạo được uy tín khiến quỹ hoạt động cho đến tận bây giờ. Rồi ông vận
động thẻ bảo hiểm y tế cho nghệ sĩ cùng nhiều chương trình khác; hoặc
có ai đau yếu, tang ma là ông lại xông vào hỗ trợ, kêu gọi. Có thể nói
mấy chục năm ông gần như “chạy” chứ không phải đi. Và 2 bằng khen của
UBND TP.HCM trao tặng cho ông cũng là xứng đáng.
Kiếp sau cũng làm nghệ sĩ
Chẳng ai biết Nam Hùng nghèo, vì cứ thấy ông ăn mặc chỉn chu đi
vận động giúp cho người khác chứ không một lời than vãn chuyện riêng
mình. Cả nhà ông sống nhờ quán phở, hễ dời nhà đi đâu thì quán dời theo
đó. Mà dời nhà tới 6 lần. Ông và vợ thức khuya dậy sớm nấu phở, xong ông
chạy đi “vác tù và hàng tổng”. Vợ ông là nghệ sĩ Tô Kim Hồng lành như
đất, lui cui ở nhà bán phở và chăm sóc cha mẹ đôi bên. Hai vợ chồng
giống nhau ở chỗ cực kỳ hiếu thảo. Sau giải phóng, Nam Hùng đã tìm được
người mẹ thất lạc, đưa vào Sài Gòn nuôi luôn đến khi bà cụ qua đời. Cộng
cả cha mẹ vợ nữa, nên gọi là chăm sóc cả tứ bề phụ mẫu. Vậy mà có ai
ủng hộ tiền hay quà cáp, ông đều từ chối. Thậm chí khi báo đưa tin ông
bị bệnh nặng phải phẫu thuật, ông gọi điện tới dặn dò là đừng nhận gì
của ai, chỉ chuyển lời cảm ơn mà thôi. Ông rất hiểu tấm lòng ưu ái của
khán giả, chính vì vậy ông càng giữ gìn uy tín. Và cũng vì quá giữ gìn
nên... không có nhà ở.
Số là ông dành dụm mua được miếng đất tận Bình Chánh, lúc nơi
này còn là đất ruộng heo hút, giá rẻ bèo. Rủi sao đất trong khu quy
hoạch, nhưng mọi người cứ xúm lại cất nhà trái phép, rốt cuộc họ lại
được hợp thức hóa và có nhà ở đàng hoàng. Chỉ riêng Nam Hùng nhất quyết
không làm trái luật, dù chỉ cất nhà lá ở tạm. Bà Tô Kim Hồng thở dài:
“Tôi thèm một nơi ở ổn định để đỡ dọn nhà, mệt quá. Và mở quán ngay tại
nhà thì đỡ lo hơn. Mà thôi, tánh ổng vậy, kệ ổng. Miễn ổng vui là cả nhà
vui”. Nam Hùng phân trần: “Mình được phong Nghệ sĩ Ưu tú mà làm trật
rồi người ta nhìn vào coi sao được. Chết cũng phải để tiếng lại chớ!”.
72 tuổi, Nam Hùng giờ chỉ nặng 40 kg với nhiều căn bệnh. Nhưng
ông rất minh mẫn và vẫn khẳng khái. Nói vậy chứ mọi người đâu có bỏ ông.
Bệnh viện Chợ Rẫy và Phạm Ngọc Thạch đã giúp đỡ tận tình khi ông nằm
viện, nhiều vị lãnh đạo còn xuống tận nhà thăm hỏi. Ông có một cô con
gái nuôi và một bà chị họ rất tận tụy với gia đình, để ông và vợ yên tâm
chăm sóc cha mẹ già và làm công tác xã hội. Căn nhà của ông tuy ở thuê,
tuy thanh bạch nhưng đầm ấm yêu thương. Nam Hùng tâm sự: “Mình là kiếp
con tằm nhả tơ mà được khán giả yêu thương như vậy thì xin kiếp sau cũng
làm nghệ sĩ nữa!”.
Theo cải lương nhưng Nam Hùng là người Bắc chính hiệu. Cha ông
vốn là người gánh cà phê vô bán trong đoàn cải lương Năm Châu khi đoàn
này lưu diễn Hà Nội. Anh em nghệ sĩ hay nợ tiền, ông cụ lẽo đẽo đi theo
vừa bán vừa đòi nợ, riết rồi thành công nhân trong đoàn luôn. Khi đoàn
về Nam thì chiến tranh xảy ra, thế là ông cụ lạc mất người vợ và đám con
ở quê, chỉ còn giữ được đứa con trai tên Nguyễn Xúy (Nam Hùng) nhờ dẫn
theo khi công tác. Lúc đó Nam Hùng mới 4-5 tuổi. Rồi mấy năm sau ông cụ
mất, Nam Hùng về sống với nghệ sĩ Phùng Há, bà xem như con nuôi, cho đi
học tử tế. Cả một tuổi thơ “tắm” mình trong không gian cải lương Nam Bộ,
nên từ giọng nói tới phong cách của Nam Hùng đều thay đổi, không ai còn
nhận ra chất Bắc trong ông nữa. Và ông nghiễm nhiên trở thành một kép
hát nổi tiếng của nhiều đoàn: Minh Chí, Kim Chưởng, Út Bạch Lan, Dạ Lý
Hương, Thanh Minh-Thanh Nga, Sài Gòn 1, đoàn 284.
Source: thanhnien
|
Nhận xét
Đăng nhận xét