Phát huy chất liệu dân gian trong âm nhạc
Phát huy chất liệu dân gian trong âm nhạc
Sáng 20-11, Hội Âm nhạc TPHCM tổ
chức Hội thảo khoa học “Bản sắc dân tộc trong sáng tạo nghệ thuật âm
nhạc hiện nay”. 17 tham luận cùng các ý kiến đóng góp đã giúp làm rõ hơn
tình hình thực tiễn hoạt động sáng tạo âm nhạc trong giai đoạn đất nước
phát triển và hội nhập.
Những giai điệu âm nhạc dân tộc luôn có khán giả riêng
Vận dụng chất liệu dân gian dân tộc
Tại hội thảo, các ý kiến cho rằng,
ngày nay rất nhiều nhạc sĩ, ca sĩ khi sáng tác tác phẩm, ca khúc đã bỏ
quên vốn chất liệu rất quan trọng, đó là chất liệu âm nhạc dân gian.
Thực tế đã minh chứng, người sáng tạo biết cách khéo léo đưa những giai
điệu hò, vè, lý, dân ca, những thang âm, điệu thức âm nhạc truyền thống
vào các tác phẩm mới sẽ luôn tạo cho người nghe thiện cảm vô hình. Bởi
những tinh túy vốn có của nghệ thuật và sự sáng tạo đều nằm trong chất
liệu sáng tác mà ông bà xưa đã để lại.
Nhạc sĩ Khánh Vinh - người có nhiều
tác phẩm âm nhạc, ca khúc mang âm hưởng dân ca, chia sẻ: “Trong quá
trình viết, bài nào tôi vận dụng được ít nhiều chất liệu dân ca thì bài
đó thường được nhiều người yêu thích. Chính vốn quý của ông bà đã giúp
cho các sáng tác có sức nặng, chất lượng và được đón nhận nhiều hơn.
Ngoài ra, tôi cũng tự học và tích lũy thêm kinh nghiệm từ các bậc tiền
bối như nghệ sĩ Đỗ Nhuận, Nguyễn Văn Tý, Lư Nhất Vũ… trong việc vận dụng
chất liệu dân gian, dân tộc vào tác phẩm. Tôi cũng lấy các điệu thức để
đưa vào sáng tác mới.
Nhạc sĩ Phan Long thì khẳng định:
“Sáng tác là phải có cá tính, không thể lẫn với ai, đồng thời phải có sự
phổ cập để người nghe thích. Hiện nay, thị trường nhạc Việt có nhiều ca
khúc quá nhí nhố, nhiều ca khúc nghe như của Hàn Quốc, Mỹ. Trong sáng
tác, nhất thiết người viết phải biết tìm kiếm và bám chắc những chất
liệu âm nhạc dân gian dân tộc để sáng tạo theo phong cách riêng của
mình”.
Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Thiện nhấn mạnh
thêm: “Điều quan trọng của một tác phẩm chính là giai điệu âm nhạc và ca
từ. Ca từ phải mang thông điệp nhẹ nhàng, ngắn gọn, súc tích, dễ
thương, rõ lời, sẽ giúp người nghe hiểu nội dung tác phẩm, giúp tác phẩm
tồn tại lâu dài trong lòng khán giả. Khi viết trên tiết tấu nước ngoài
thì ca từ cũng phải dễ hiểu, ra nét Việt Nam”.
Nhạc sĩ trẻ Bảo Huy thì góp ý thêm là
khi sáng tác các nhạc sĩ nên khai thác nhạc cụ thật trong bản hòa âm để
làm bật lên chất liệu nhạc dân tộc trong tác phẩm, vì nhạc cụ thật luôn
tạo hiệu quả cao, không nên sử dụng nhạc cụ điện tử thay thế.
Vai trò đội ngũ lý luận phê bình âm nhạc
Theo các đại biểu, buổi hội thảo “Bản
sắc dân tộc trong sáng tạo nghệ thuật âm nhạc hiện nay” thật ý nghĩa đối
với những người làm nghề, đồng thời nó cũng mở đầu cho chuỗi hoạt động
chuyên môn về âm nhạc. Dẫu chủ đề hội thảo không mới, song vì tình hình
hoạt động, sáng tác, biểu diễn của lĩnh vực âm nhạc luôn có nhiều bất
cập, tồn tại không ít khiếm khuyết, nên đây là dịp để những người làm
nghề thẳng thắn bày tỏ quan điểm, đóng góp ý kiến vào thực tiễn, để có
những phát biểu, nhận định, đánh giá, tranh luận và kiến nghị với hội
chuyên ngành.
Việc tổ chức buổi hội thảo như một
ngọn lửa góp phần hâm nóng lại tinh thần làm việc của đội ngũ lý luận
phê bình âm nhạc tại TPHCM - vốn ít và hiếm. Trên hết, các tham luận đã
đưa ra được những ý kiến đa chiều, tiếp cận những vấn đề về văn hóa dân
tộc trong sáng tạo nghệ thuật ở các góc độ khác nhau, như bản sắc dân
tộc trong ca khúc, trong âm nhạc kinh viện, giao hưởng, trong đời sống
âm nhạc dân tộc; vấn đề đào tạo và giáo dục âm nhạc dân tộc, kinh nghiệm
sáng tác ca khúc mang âm hưởng dân gian dân tộc và sử dụng các làn điệu
dân ca Việt Nam…
Nhạc sĩ Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ
tịch Thường trực Hội Âm nhạc TPHCM, cho biết: “Hội thảo hôm nay là tiền
đề để thời gian tới Hội Âm nhạc TPHCM tiếp tục tổ chức các buổi hội thảo
đi sâu vào hoạt động chuyên môn, chuyên ngành theo từng chủ đề như nhạc
thị trường, nhạc truyền thống, nhạc thiếu nhi… để lấy ý kiến xác thực
từ các nhà lý luận phê bình, nhạc sĩ, ca sĩ. Qua hội thảo lần này, ban
tổ chức đã tiếp nhận và tiếp thu được nhiều ý kiến đóng góp đắt giá.
Trên cơ sở đó, ban chấp hành hội sẽ có những định hướng để phát huy chất
lượng hoạt động tốt hơn theo kế hoạch từ nay đến hết năm 2020”.
Âm nhạc là một trong những ngôn ngữ
của một dân tộc. Thế giới luôn biến đổi và phát triển, âm nhạc cũng cần
được phát triển cho phù hợp. Tuy nhiên, theo hầu hết các đại biểu, điều
quan trọng là làm sao tiếp thu tinh hoa của thế giới để cho âm nhạc dân
tộc ngày càng phong phú hơn, hay hơn, nhưng tuyệt đối không được làm mất
đi bản sắc dân tộc độc đáo của mình. Mặt khác, là một trong những thành
phố lớn nhất nhì cả nước, TPHCM cần quan tâm nhiều hơn đến hoạt động và
sự phát triển của lĩnh vực văn hóa nghệ thuật, trong đó có âm nhạc.
Khẩn thiết phải có sự hỗ trợ và đẩy mạnh công tác đào tạo đội ngũ làm
nghề chuyên ngành, chuyên nghiệp, tập trung nâng cao chất lượng biểu
diễn, phát huy hoạt động quảng bá, bảo tồn văn hóa nghệ thuật truyền
thống dân tộc trong thời đại mới.
Nhận xét
Đăng nhận xét