NSND Lệ Thủy: Thầy tôi từng đuổi nghệ sĩ bỏ vàng mua nghề
(NLĐO) Là một trong nghệ sĩ luôn đồng hành với thế hệ diễn viên trẻ, dù không xưng là thầy dìu dắt bất kỳ một diễn viên nào, nhưng rất nhiều nữ diễn viên của bộ môn cải lương đã xem NSND Lệ Thủy như một bậc thầy trong nghệ thuật ca diễn. Ngày 20-11, bà đã trải lòng với bạn đọc báo NLĐ
NSND Lệ Thủy, NSƯT Minh Vương, NS Bình Tinh và ca sĩ Dương Đình Trí
- NSND Lệ Thủy: Hằng năm cứ đến ngày này tôi nhớ chương trình mang tính truyền thống của Cung Văn hóa Lao Động TP HCM, đó là cuộc giao lưu "Thầy trò thành đạt" năm 2003, khi đó tôi và thầy tôi là soạn giả NSND Viễn Châu đến Hội trường A tham dự và gặp nhiều tấm gương "tôn sư trọng đạo" ở các lãnh vực văn hóa nghệ thuật, xã hội, khoa học, giáo dục....Năm đó, về lãnh vực nghệ thuật có ba nghệ sĩ gồm tôi, Quyền Linh và Tạ Minh Tâm. Cả ba cùng xuất hiện với ba người thầy kính yêu của mình là: soạn giả Viễn Châu, đạo diễn NSND Đoàn Dũng và NSƯT Quốc Trụ. Ngay từ khi tập tễnh bước vào nghề, tôi lúc đó mới 12 tuổi đã được soạn giả Viễn Châu giới thiệu thu dĩa tại Hãng Việt Hải (năm 1960).
Các
diễn viên, NS: Trúc Đào, Bảo Lộc, Hồng Loan, Minh Vương, Lệ Thủy, Bình
Tinh, Dương Dình Trí họp mặt nhân ngày Truyền thống sân khấu VN
NSND Viễn Châu đàn tranh, NSND Lệ Thủy ca bài tân cổ giao duyên
- Chính xác hơn chất hài trong bài vọng cổ của soạn giả Viễn Châu đả phá thói hư tật xấu, cười cợt mĩa mai thói ong bướm, rượu chè, tứ đỗ tường trong cuộc sống. Độc đáo hơn, ông đã cải biên, cách điệu sự kết hợp giữa tân nhạc và cổ nhạc mà tôi là người may mắn được ông chọn lựa để thử nghiệm thể điệu này. Bài thu âm đầu tiên đánh dấu sự ra đời của thể loại tân cổ giao duyên với bài hát "Chàng là ai?" (năm 1963) của nhạc sĩ Nguyễn Hữu Thiết. Nếu bên lãnh vực vọng cổ hài có anh Văn Hường được bác Bảy chọn, thì tôi tự hào bên lãnh vực tân cổ giao duyên mình được bác Bảy "khai quang điểm nhãn". Đúng là trong lãnh vực nghệ thuật người thầy và người trò có những khác biệt so với các ngành nghề khác, đó chính là khai thác được nét đặc trưng trong ca diễn của trò, và dấu ấn từ bài học truyền nghề của thầy còn phải có sự khái quát về tiềm năng sáng tạo.
NSND Lệ Thủy và NSND Viễn Châu trong ngày 20-11-2007
Soạn giả Viễn Châu đã từng nói về người học trò tin yêu của ông: "Tôi phát hiện Lệ Thủy trong gánh hát Trâm Vàng, lúc đó cô chỉ là một cô bé nhắc tuồng bên cánh gà, nhưng rất thích ca hát. Tôi chú ý đến Lệ Thủy là bởi cô có làn hơi thổ pha kim rất lạ. Sau vai Đạo Đồng tên của Lệ Thủy đã góp phần nâng cao hiệu quả nghệ thuật và đưa bài vọng cổ của tôi đi vào lòng người. Sự thành đạt đó được minh chứng bằng tình cảm của khán giả suốt nhiều thập niên". Bà còn nhớ gì những lời căn dặn của thầy? Bà có nghĩ mình sẽ tiếp nối con đường truyền nghề của thầy mình?
-Như đã nói, tôi không nghĩ mình sẽ tiếp nối thầy nhưng tôi vẫn nguyện đồng hành cùng các bạn trẻ, bảo ban, chỉ dẫn những điều mình biết một cách công tâm, hồn nhiên. Tôi nhấn mạnh hai chữ hồn nhiên để nói về điều này, vì cố tình chọn lựa hoặc đặt ra cái giá phải trả cho việc học nghề trong nghệ thuật là một điều không tốt. Thầy tôi – soạn giả Viễn Châu hồi đó vẫn kể rằng có nghệ sĩ trẻ tìm đến ông, đặt trên bàn ông 2 chỉ vàng rồi nói: "Ông dạy tôi ca trong một tuần thật hay, đạt chất lượng tôi sẽ thưởng thêm". Ông từ chối và đuổi thẳng người đó về. Trong nghệ thuật học nghề mà đong đếm tiền của để đổi nghề thì không bao giờ nên nghề. Tôi chỉ khuyên các bạn trẻ đến với nghề phải "tôn sư trọng đạo", không làm những điều thiếu tử tế với thầy mình. Đó là một hành trang quý vì thầy tôi bảo rằng không thành Tài thì nghề hát cũng giúp con người thành Nhân. Mình ca diễn trên sân khấu những điều hay đẹp, răn đời, soi mình trước những cạm bẫy cuộc sống thì không lý gì mình lại sống thiếu tử tế.
NSND Lệ Thủy và nhà báo Thanh Hiệp trong chương trình vinh danh soạn giả Viễn Châu tại Trà Vinh
- Tôi không dám nghĩ mình là một tài năng xuất chúng, chỉ tự hào nghĩ rằng nếu không có các thầy cô dẫn dắt, truyền đạt những kinh nghiệm thì tôi đã không có cơ hội theo đuổi con đường mà mình đã chọn.
Tôi rất quí các bạn diễn viên trẻ có đức tính khiêm tốn, luôn biết lắng nghe để hoàn thiện mình. Giữa sàn diễn hôm nay với nhiều thực trạng đau lòng, nghệ sĩ hát quán, hát đình nhiều hơn hát trên sàn diễn, đó là điều mà tôi cho rằng không chỉ là khát vọng thay đổi của riêng tôi mà của nhiều nghệ sĩ tâm huyết. Sân khấu cải lương nói riêng và lãnh vực văn hóa nghệ thuật nói chung cần phải có cơ chế mới, thoáng hơn, có lộ trình để phát triển. Lãnh đạo ngành văn hóa không chú tâm đến chiến lược này thì thế hệ trẻ làm nghệ thuật, cụ thể là làm nghệ thuật cải lương sẽ lệch hướng. Đừng thấy sàn diễn tự thân hoạt động, nghệ sĩ tự cứu mình thì cứ yên tâm giao trọng trách khôi phục sàn diễn cho nhóm xã hội hóa, điều này sẽ dẫn đến hậu quả nhà nhà làm cải lương, người người làm cải lương nhưng không đúng trọng tâm, sai lệch chất lượng, không trả về đúng chuẩn mực của bộ môn mà năm sau đã là dấu ấn 100 năm tồn tại.
NSND
Lệ Thủy, NS Thành Được, Phượng Liên, Ngọc Huyền, Ngọc Đáng, Tuấn Châu,
Philip Nam...và các nghệ sĩ trẻ trong chương trình vinh danh soạn giả
Viễn Châu tại Mỹ năm 2012
Bài và ảnh: Thanh Hiệp
Nhận xét
Đăng nhận xét