Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển (Bài 7)
Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển (Bài 7)
Cập nhật: 03-03-2017 | 09:23:02
- » Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển
- » Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển (Bài 4)
- » Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển - Bài 5
- » Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển - Bài 6
- » Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển (Bài 8)
- » Đờn ca tài tử Nam bộ -Bảo tồn và phát triển (Bài 10)
Đờn
ca tài tử (ĐCTT) là loại hình nghệ thuật dân gian đặc trưng của vùng
Nam bộ, mang dấu ấn thời mở cõi đất phương Nam. Trải qua bao thăng trầm
của lịch sử, ĐCTT tại các tỉnh phía Nam nói chung, Tiền Giang nói riêng
đã và đang hoạt động khá phong phú để “tìm lại” chỗ đứng và khẳng định
giá trị của nó.
Xây dựng đề án bảo tồn
Khẳng
định với chúng tôi, ông Nguyễn Thanh Hải, Trưởng phòng Nghiệp vụ Sở Văn
hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) Tiền Giang cho biết, Tiền
Giang là vùng đất có bề dày về lịch sử văn hóa, là mảnh đất sinh sôi của
phong trào ĐCTT vào những năm đầu của thế kỷ 20, là cái nôi của sân
khấu cải lương Nam bộ. Mảnh đất này đã sản sinh ra những danh cầm, diễn
viên mà tiếng đờn, giọng ca của họ đã trở thành bất tử trong giới mộ
điệu. Mang trên mình truyền thống âm nhạc ấy, từ khi có Nghị quyết Trung
ương 5 khóa VIII về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên
tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, phong trào ĐCTT ở Tiền Giang được khơi
dậy mạnh mẽ bằng các cuộc hội thi, liên hoan, thi sáng tác, tập huấn,
giao lưu ĐCTT ở các cấp… Các hoạt động này đã góp phần bảo tồn, giữ gìn
và phát huy loại hình nghệ thuật độc đáo này của Nam bộ, làm tăng thêm
sức mạnh văn hóa truyền thống của vùng Nam bộ nói riêng, văn hóa Việt
Nam nói chung trong quá trình giao lưu văn hóa với thế giới.
CLB ĐCTT Tiền Giang tham dự Festival ĐCTT toàn quốc lần thứ I tại Bạc Liêu
Qua
thống kê lập hồ sơ năm 2010, toàn tỉnh Tiền Giang có 121 câu lạc bộ
(CLB), đội, nhóm ĐCTT với 1.201 người tham gia hoạt động ĐCTT thường
xuyên ở 169 xã, phường, thị trấn trong tỉnh. Có thể nói lực lượng ĐCTT
của tỉnh Tiền Giang hiện nay rất đông đảo và đã phục vụ có hiệu quả nhu
cầu hưởng thụ, sinh hoạt văn hóa của nhiều tầng lớp nhân dân trong tỉnh,
góp phần bảo tồn, phát huy loại hình nghệ thuật ĐCTT. Tuy nhiên, số
nghệ nhân, nghệ sĩ giỏi nghề, chơi đúng căn cơ bài bản của tài tử thì
không nhiều, đa phần chỉ ca được bài vọng cổ và vài bài bản vắn của cải
lương, hay một vài bài bản tài tử.
Xuất
phát từ thực tế nêu trên, đầu năm 2012, Sở VH-TT&DL Tiền Giang đã
xây dựng Đề án “Bảo tồn, phát huy nghệ thuật ĐCTT tỉnh Tiền Giang giai
đoạn 2012 -2015”. Sở VH-TT&DL phối hợp với Hội Văn học - Nghệ thuật
tỉnh triển khai thực hiện nhiều nội dung của đề án như: Điều tra - thống
kê số lượng người hoạt động ĐCTT; phát động cuộc thi “Sáng tác lời mới
bài bản tài tử và bài ca vọng cổ”; thực hiện đĩa CD “Cung bậc sông
Tiền”; tổ chức biểu diễn giao lưu ĐCTT - cải lương định kỳ vào tối ngày
20 hàng tháng tại rạp hát Tiền Giang; mở lớp ĐCTT nâng cao với gần 50
học viên dự học; phát động sáng tác bài hát phục vụ khách du lịch; mở 2
lớp ĐCTT nâng cao; xuất bản tập bài ca “Hương sắc Tiền Giang” phục vụ
khách du lịch…
Tiếp
tục bảo tồn, phát huy nghệ thuật ĐCTT của tỉnh, Sở VH-TT&DL Tiền
Giang trình UBND tỉnh Đề án “Bảo tồn, phát huy nghệ thuật ĐCTT tỉnh Tiền
Giang giai đoạn 2016-2020”. Đề án tập trung một số hoạt động cơ bản
như: Tổ chức truyền dạy cho thế hệ trẻ; tổ chức sáng tác bài bản tài tử;
tăng cường các hoạt động quảng bá di sản; nâng cấp cơ sở vật chất, nơi
sinh hoạt, thực hành nghệ thuật ĐCTT Nam bộ nhằm đưa di sản văn hóa phi
vật thể nghệ thuật ĐCTT Nam bộ vào cuộc sống và đóng góp vào việc nâng
cao đời sống văn hóa, tinh thần cho cộng đồng dân cư…
Đa dạng các hoạt động
Ông
Hải cho biết thêm, hoạt động của các CLB ĐCTT ở Tiền Giang hiện nay
không chỉ gói gọn tại cơ sở như thời gian trước, mà còn tổ chức giao lưu
theo hình thức “xoay vòng” định kỳ giữa các xã, huyện với nhau. Ngoài
ra, còn có các buổi giao lưu với các CLB ĐCTT ngoài tỉnh như: Bến Tre,
Long An, Bình Dương… nhằm trao đổi, thi tài để nâng cao ngón đờn, giọng
ca.
Một số CLB ĐCTT
tiêu biểu tổ chức sinh hoạt định kỳ như: CLB do Hội Văn học - Nghệ
thuật Tiền Giang tổ chức, sinh hoạt thường kỳ vào thứ sáu hàng tuần tại
rạp thầy Năm Tú; CLB ĐCTT tại Trung tâm Văn hóa tỉnh và nhiều CLB huyện,
xã… Bên cạnh đó, còn có nhiều CLB ĐCTT tư nhân do các thầy đờn, những
người tâm huyết lâu năm với nghệ thuật ĐCTT lập nên, vừa giảng dạy học
trò, vừa có những buổi giao lưu đờn ca với nhau, tiêu biểu có nhóm ĐCTT
của thầy Mười Phong (sinh hoạt thứ tư và chủ nhật hàng tuần tại phường
9, TP. Mỹ Tho)… Không chỉ là thú giải trí như ngày xưa, mà hiện nay ĐCTT
còn được đưa vào đời sống như một loại hình dịch vụ, vừa để giới thiệu
cho bạn bè quốc tế thông qua việc phục vụ ĐCTT tại Khu du lịch Thới Sơn.
Từ
những việc làm thiết thực để lưu giữ, bảo tồn di sản có thể thấy bao
thế hệ ở Tiền Giang yêu mến âm nhạc dân tộc đã nỗ lực để giữ gìn, khôi
phục, tôn vinh những giá trị tinh thần to lớn mà dòng nhạc này mang lại.
Đó cũng là một tin vui giúp chúng ta tin rằng dù đời sống có hiện đại
đến đâu thì ĐCTT sẽ luôn tồn tại và phát triển.
“Chung sức giới
thiệu loại hình này đến với bạn bè quốc tế thông qua Festival ĐCTT quốc
gia lần thứ II - Bình Dương 2017, Tiền Giang đã lên kế hoạch tham dự.
Hiện nay các cán bộ văn hóa, nghệ sĩ đang ra sức tập luyện, chuẩn bị để
“trình làng” những cái hay, độc đáo trong nghệ thuật ĐCTT tại mảnh đất
Tiền Giang”.
(Ông NGUYỄN THANH HẢI, Trưởng phòng Nghiệp vụ VH-TT&DL)
Bài 8: Dòng chảy đờn ca tài tử ở Cần Thơ
THIÊN LÝ
Nhận xét
Đăng nhận xét