Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển - Bài 11
Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển - Bài 11
Cập nhật: 03-03-2017 | 18:18:45
Bài 11: Sóc Trăng với “Ký ức dòng sông”
Đó
là chủ đề chương trình của đoàn nghệ nhân Sóc Trăng sắp tham gia
Festival Đờn ca tài tử Quốc gia lần II - Bình Dương 2017. Tự hào với
những ký ức đẹp về dòng sông trăng (tên gọi xưa của Sóc Trăng là Nguyệt
Giang), những nghệ nhân đờn ca tài tử (ĐCTT) hôm nay đang từng bước lan
tỏa giá trị độc đáo của loại hình nghệ thuật này.
Chương trình biểu diễn của các nghệ nhân Sóc Trăng tại Liên hoan ĐCTT 3 tỉnh Bạc Liêu - Cà Mau
Sóc Trăng - Cà Mau năm 2015Thu hút khách du lịch
ĐCTT
không ngừng được cải tiến về chất lượng mà còn được quan tâm, khai thác
phục vụ du lịch của các tỉnh miền Tây Nam bộ nói chung, Sóc Trăng nói
riêng. Theo ông Lâm Hoàng Viên, Giám đốc Trung tâm Văn hóa tỉnh Sóc
Trăng, trong năm 2016, có gần 40 đoàn khách du lịch yêu cầu biểu diễn
ĐCTT. Sở dĩ du khách ưa chuộng, thích thú loại hình này vì đa số được tổ
chức biểu diễn dựa vào phong cảnh hữu tình, gần với thiên nhiên, như:
Tổ chức tại các sân vườn, ở trên thuyền trôi xuôi êm ả theo dòng nước.
Toàn
tỉnh có khoảng 156 CLB ĐCTT, phân bố đều ở 11 huyện, thị, thành phố
và 105 xã, phường, thị trấn. Các CLB ĐCTT này hoạt động theo 2 dạng:
Phần lớn các CLB trực thuộc Trung tâm Văn hóa tỉnh, Nhà văn hóa huyện,
xã. Số còn lại sinh hoạt theo kiểu xã hội hóa tại các gia đình, xóm,
ấp. Nổi trội nhất hiện nay là CLB ĐCTT TX.Ngã Năm do nghệ nhân Nguyễn
Thanh Bền chủ nhiệm. CLB sinh hoạt đều đặn hàng tháng, với nhiều tay
đờn, tài tử ca rất tốt và mỗi năm đều gặt hái nhiều giải thưởng cao
tại Liên hoan ĐCTT Sóc Trăng, Liên hoan ĐCTT 3 tỉnh Bạc Liêu - Sóc
Trăng - Cà Mau.
|
Sóc
Trăng là tỉnh cũng có nhiều điểm tương đồng so với các tỉnh trong khu
vực Nam bộ. Sóc Trăng có các dãy cù lao xanh dài hàng chục km, thuộc các
huyện Kế Sách, cù lao Dung, Long Phú chạy dài ra tận cửa biển. Trên các
cù lao có trồng nhiều cây trái nhiệt đới, không khí trong lành như ở cù
lao Phong Nẫm, cồn Mỹ Phước, cồn Song Phụng... là địa điểm lý tưởng để
phát triển loại hình du lịch sinh thái gắn với ĐCTT.
Riêng
cồn Mỹ Phước (huyện Kế Sách), hàng năm vào dịp Tết Đoan Ngọ, huyện có
tổ chức Lễ hội Sông nước miệt vườn trong 2 ngày (từ mùng 3 - 4 âm lịch).
Trong 2 ngày hội này, Liên hoan ĐCTT Nam bộ tại đây thu hút hàng ngàn
người đến xem. Vào những ngày bình thường, hay ngày nghỉ cuối tuần câu
lạc bộ (CLB) ĐCTT cồn Mỹ Phước sẵn sàng phục vụ theo yêu cầu của khách
qua những điệu thức đậm chất tài tử Nam bộ mộc mạc, trữ tình làm say mê
lòng người. Chị Dương Xuân Phương, du khách đến từ Kiên Giang chia sẻ,
thật thú vị khi vừa có những phút giây thư giãn thả hồn mình trên sông
nước miệt vườn, vừa được hướng dẫn một vài điệu lý, hay vài câu vọng cổ
để cùng hòa lời ca tiếng hát của mình, cùng trổ tài với các nghệ nhân
ĐCTT nơi đây.
Thưởng thức tài tử ở siêu thị
Có
dịp đi ngang qua Siêu thị Co.opmart Sóc Trăng vào tối thứ sáu, chúng
tôi bị thu hút bởi sự náo nhiệt nơi đây. Một khoảng hành lang lớn trước
siêu thị được biến thành sân khấu tổ chức ĐCTT. Các tài tử đờn và ca thi
nhau khoe giọng ca, ngón đờn một cách khá chuyên nghiệp. Khán giả đến
xem và cổ vũ ngồi ở quán nước trước siêu thị, một số khác ngồi trên xe
máy trong khoảng sân của Co.opmart Sóc Trăng… Là người gốc miền Tây, lại
rất yêu thích ĐCTT, bà Phạm Thị Huỳnh Ân, Giám đốc Công ty TNHH MTV
Thương mại Sài Gòn - Sóc Trăng (Co.opmart Sóc Trăng) chân tình chia sẻ:
“Ngoài việc thu hút khách hàng đến với siêu thị, Co.op Mart còn nhằm góp
phần bảo tồn, phát huy và mang nghệ thuật ĐCTT đến với đông đảo công
chúng thường xuyên hơn. Do đó, từ ngày 26-4-2015 đến nay, siêu thị đã tổ
chức chương trình ĐCTT vào mỗi tối thứ sáu. Ngoài ra, nhân các ngày lễ
lớn, chúng tôi cũng tổ chức ĐCTT, hay như kỷ niệm sinh nhật hệ thống
Co.op, chúng tôi tổ chức liên tục trong một tuần”. Gắn bó với sân khấu
ĐCTT này trong suốt thời gian qua, anh Nguyễn Văn Liêm, Chủ nhiệm CLB
ĐCTT Phường 2 phấn khởi nói: “Cứ mỗi tối thứ sáu, anh em CLB ĐCTT Phường
2 lại đến Siêu thị Co.opmart để sinh hoạt, biểu diễn ĐCTT. Thành viên
CLB biểu diễn “mồi” trước rồi các tài tử những nơi khác đến tiếp tục
đăng ký ca. Thời gian sinh hoạt thường từ 6 giờ 30 đến 8 giờ. Các tài tử
đến biểu diễn rất đông với trang phục lịch sự, đa phần là chương trình
hết thời gian nhưng danh sách đăng ký vẫn còn”.
Bảo tồn và phát huy
Tuy
phong trào hoạt động phát triển nhưng do ĐCTT là một loại hình mang
tính bác học nên đòi hỏi người chơi phải có năng khiếu và đam mê. Năm
2015, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án thực hiện Chương trình hành động quốc
gia bảo vệ và phát huy giá trị Nghệ thuật ĐCTT Nam Bộ tỉnh Sóc Trăng
giai đoạn 2015-2020 với kinh phí hơn 3 tỷ đồng. Phấn khởi khi đề án ngày
càng phát huy được những giá trị của nghệ thuật ĐCTT, ông Lâm Hoàng
Viên cho biết, từ khi có nguồn lực Nhà nước hỗ trợ đề án, phong trào
ĐCTT ở Sóc Trăng dần khởi sắc hơn. ĐCTT được mở rộng đến nhiều đối
tượng, nhiều ngành, nhiều sắc tộc tạo nên nét đặc trưng rất độc đáo.
Người chơi ĐCTT không dừng lại ở đối tượng là người nông dân mà ngay cả
cán bộ, công nhân viên chức cũng tham gia rất tốt. Trên địa bàn tỉnh có
cả người dân tộc Hoa, Khmer biết đờn ca.
Mỗi
năm, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch đều tổ chức liên hoan ĐCTT với sự
tham gia đông đủ của 11 huyện, thị, thành phố. Bên cạnh đó còn có hội
thi sáng tác lời mới 20 bài bản tổ, các chương trình giao lưu giữa các
nghệ nhân Sóc Trăng với các tỉnh, thành bạn. Chương trình ĐCTT được giới
thiệu trong trường học ngày càng nhiều và dừng lại ở mức độ giao lưu,
khơi dậy lòng say mê trong học sinh. Mỗi năm, Trung tâm Văn hóa tỉnh tổ
chức 2 lớp truyền dạy đờn và ca cho người mộ điệu. Các nghệ nhân có tên
tuổi được trân dụng, tham gia truyền dạy trong các lớp ĐCTT do tỉnh tổ
chức có chế độ chính sách rõ ràng. Để khích lệ tinh thần cho các nghệ
nhân, ngành văn hóa cũng đã tổ chức lập hồ sơ đề nghị phong tặng danh
hiệu nghệ nhân ưu tú, nghệ nhân dân gian, khen thưởng cho các nghệ nhân
tích cực tham gia hoạt động phong trào.
Hiện,
các nghệ nhân ĐCTT Sóc Trăng đang luyện tập và háo hức hướng về
Festival ĐCTT Quốc gia lần II - Bình Dương 2017. Với tên gọi “Ký ức dòng
sông”, chương trình biểu diễn của Sóc Trăng hứa hẹn sẽ mang đến cho
Festival những cung bậc cảm xúc về một quê hương có tinh thần chiến đấu
anh dũng trong quá khứ và đang từng ngày vươn mình phát triển. Góp mặt
trong đội ngũ nghệ nhân tham gia Festival lần này có nghệ nhân đờn cò
Dương Khang, nghệ nhân đờn kìm Năm Cò, nghệ nhân Châu Thoại Mỹ - một
giọng ca từng đoạt nhiều huy chương vàng cấp tỉnh, khu vực và toàn quốc.
Bài 12: Sức hút đờn ca tài tử ở An Giang
Nhận xét
Đăng nhận xét