Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển (Bài 8)
Đờn ca tài tử Nam bộ - Bảo tồn và phát triển (Bài 8)
Cập nhật: 28-02-2017 | 11:53:15
Bài 8: Dòng chảy đờn ca tài tử ở Cần Thơ
Từ xa
xưa, Cần Thơ đã nổi tiếng với nghệ thuật đờn ca, trong đó nổi bật là đờn
ca tài tử (ĐCTT). Nhiều năm qua, phong trào ĐCTT ở Cần Thơ phát triển
khá mạnh với sự ra đời của hàng trăm câu lạc bộ (CLB), đội nhóm, góp
phần làm phong phú đời sống tinh thần cho nhân dân và bảo tồn loại hình
âm nhạc dân gian này.
Một buổi sinh hoạt tại CLB ĐCTT Hương Quê (huyện Phong Điền)
Quê hương của nhiều tài hoa nghệ thuật cải lương
Về
Cần Thơ mà không xem ĐCTT thì coi như uổng phí chuyến đi. Vì thế, chúng
tôi tìm gặp bà Nguyễn Thị Ánh Lê, Giám đốc Trung tâm Văn hóa TP.Cần Thơ
để nhờ hướng dẫn. Bà Ánh Lê cho biết Cần Thơ hiện có khoảng 250 nhóm,
CLB ĐCTT với 1.200 nghệ nhân sinh hoạt tại 9 quận, huyện. Trong đó,
huyện Phong Điền có khoảng 100 CLB ĐCTT, phân bố đều ở các ấp, nơi đây
còn nổi danh với ban ĐCTT đầu tiên của Cần Thơ, quê hương của nhiều tài
hoa nghệ thuật cải lương như: NSND Tám Danh, soạn giả Điêu Huyền, nhạc
sư Sáu Hóa... Ngoài huyện Phong Điền, thì huyện Thới Lai cũng có khoảng
60 CLB, các quận, huyện khác có khoảng vài ba chục CLB.
Cũng
theo bà Ánh Lê, hầu như 85/85 xã, phường, thị trấn đều có vài CLB ĐCTT.
Đặc biệt có những xã như: Trường Thành, Định Môn, Đông Bình (huyện Thới
Lai), ấp nào cũng có CLB và hoạt động đều đặn. Hầu hết các CLB đều có
sức sống bền lâu, ngày càng phát triển. Điển hình như CLB ĐCTT Trường
Thạnh A, xã Trường Thành, huyện Thới Lai. Chỉ với cây ghi-ta phím lõm,
cây sến và cây ghi-ta điện nhưng CLB đã hoạt động đều đặn cả chục năm
nay. Những người tham gia CLB này hầu hết là nông dân trong ấp. CLB sinh
hoạt định kỳ vào tối thứ 7 hàng tuần; mỗi lần sinh hoạt, rất đông bà
con trong ấp đến thưởng thức giọng ca của những “nghệ sĩ miệt vườn”.
Sở
dĩ phong trào ĐCTT ở TP.Cần Thơ phát triển như vậy là nhờ có những nghệ
nhân tâm huyết “gìn vàng, giữ ngọc”. Đó là soạn giả Trương Huy Hoàng,
người có duyên viết lời mới cho bài bản tài tử, sáng tác vọng cổ, chập
cải lương và đoạt nhiều giải thưởng. Hay là ông Năm Chi - trụ cột của
CLB ĐCTT Thới An B, xã Giai Xuân, luôn sẵn lòng hướng dẫn, chỉ dạy, tìm
đường để các thành viên trong CLB có thêm thu nhập từ nghề ca hát.
Bảo tồn và phát huy
Tuy
Cần Thơ có nhiều CLB ĐCTT, nhưng đối tượng thưởng thức loại hình nghệ
thuật này chưa nhiều, chủ yếu là người lớn tuổi và rất ít thanh niên. Bà
Nguyễn Thị Ánh Lê cho biết thêm: “Cái khó cho phong trào ĐCTT ở địa
phương là thiếu nghệ nhân đờn; nhiều nghệ nhân ca cũng chưa thật bài
bản. Để giữ “lửa” phong trào và phát hiện nhân tố mới, trong những năm
qua Cần Thơ đã nỗ lực triển khai nhiều cách làm và bước đầu có hiệu
quả”.
Hiện
tại, Liên hoan ĐCTT cấp thành phố được tổ chức 2 năm một lần với sự
tham gia của 9 quận, huyện. Trung tâm Văn hóa TP.Cần Thơ bên cạnh thành
lập và duy trì các CLB ĐCTT còn quan tâm đến việc đào tạo... Thời gian
qua, một số địa phương như: Phong Điền, Bình Thủy, Thới Lai… khá quan
tâm đến chăm bồi tài năng trẻ cho ĐCTT. Tiêu biểu nhất là bé Quách Phú
Thành, Quán quân Thử tài siêu nhí 2016, trưởng thành từ phong trào ĐCTT
của phường Long Tuyền, quận Bình Thủy. Cũng với tâm huyết bảo tồn và
phát huy loại hình nghệ thuật độc đáo này, ông Nguyễn Thanh Truyền, Giám
đốc Trung tâm Văn hóa - Thể thao huyện Phong Điền, cho biết bên cạnh
Liên hoan ĐCTT huyện Phong Điền tổ chức 2 năm 1 lần để phát hiện nhân tố
mới, trung tâm sẽ kết hợp với các trường THPT trên địa bàn để thành lập
CLB ĐCTT trong trường học, huy động học sinh đam mê đờn ca tham gia.
Còn riêng các nghệ nhân cũng đã tổ chức các lò luyện đờn, luyện ca.
Nhiều năm qua, nghệ nhân ĐCTT Minh Thơ (quận Ô Môn) đã cất công mở nhiều
lớp dạy ca, viết lời mới cho các điệu thức, bài bản. Đến nay, ông đã có
hàng trăm học trò là học sinh, sinh viên, người cao tuổi, công nhân
viên chức
Hướng
về Festival ĐCTT Quốc gia lần 2 tổ chức tại Bình Dương vào tháng 4 tới,
với tinh thần hân hoan phấn khởi, Cần Thơ đang ráo riết dàn dựng chương
trình tham gia Liên hoan Nghệ thuật ĐCTT Nam bộ, một trong những hoạt
động chính hấp dẫn nhất Festival. Tiêu chí của Cần Thơ khi tham gia
Festival lần này là mang những tiết mục đặc sắc với những nghệ nhân có
tên tuổi đang hoạt động trong thành phố giới thiệu với các tỉnh, thành
phố bạn. Ngoài ra, Cần Thơ cũng đang cân nhắc các thiết kế để trang trí
cho Không gian ĐCTT tại Festival sao cho thể hiện được nét đặc trưng
trong sinh hoạt đờn ca tại thành phố Tây Đô”.
(Bà Nguyễn Thị Ánh Lê, Giám đốc Trung tâm Văn hóa TP.Cần Thơ)
Bài 9: Hậu Giang: Lưu truyền và phát triển đờn ca tài tử
MINH HIẾU
Nhận xét
Đăng nhận xét