Kiều Tấn nâng âm nhạc Nam Bộ bay cao
Kiều Tấn nâng âm nhạc Nam Bộ bay cao
13/09/2016 7:59:45 CH
Nhờ tấm lòng đam mê nghệ thuật truyền thống và đi tiên phong trong lĩnh vực mới mẻ này, nhạc sĩ Kiều Tấn đã góp phần đào tạo, hình thành một thế hệ nghệ sĩ cải lương trẻ cùng nền âm nhạc tài tử miền Nam hùng hậu
Nói đến Kiều Tấn, khán giả trong và
ngoài nước đã trở nên quá quen thuộc với tên tuổi người nhạc sĩ tài hoa
và... đẹp trai này. Ông tạo nên thương hiệu và sức sống cho những chương
trình truyền hình rất được yêu thích: “Chuông vàng vọng cổ”, “Vầng
trăng cổ nhạc”, “Những cánh chim không mỏi”, “Ngân mãi chuông vàng”,
“Giọt nắng phù sa”, “Tiếng đàn tri âm”, “Thơ ca giao hòa”...
Từ ngọn lửa đam mê
Gặp nhạc sĩ Kiều Tấn ở ngoài đời, ai cũng thấy ông ít nói và hiền
lành nhưng “đồng cam cộng khổ” mới thấy ông không phải là dạng người
chịu khuất phục. Nếu như một số người thích an nhàn, muốn mọi thứ tìm
đến nhẹ nhàng thì với Kiều Tấn, ông chỉ muốn lao vào những nơi khó khăn
nhất để khám phá đam mê, tìm con đường riêng để tự khẳng định tài năng
của mình.
Nhạc sĩ Kiều Tấn
Nhạc sĩ Kiều Tấn tên khai sinh là Kiều Văn Tấn (hội viên Hội Âm
nhạc TP HCM, Hội Nhạc sĩ Việt Nam). Ông sinh năm 1954 tại Long An. Do
gia đình có nhiều biến cố lúc nhỏ nên ông phải theo mẹ lưu lạc ra Bình
Định sinh sống, rồi quay trở về Đồng Tháp học cấp 2-3 tại Trường THCS -
THPT Sa Đéc. Năm 14 tuổi, vì có “máu” văn nghệ nên ông tham gia vào ban
nhạc Hoa Tím và bắt đầu tập tành sáng tác với bút danh: Nhất Mộc, Vũ
Kiều. Ông lên Sài Gòn học luật khoa năm 1973. Sau giải phóng, ông về
công tác tại Viện Nghiên cứu âm nhạc do nhạc sĩ Lưu Hữu Phước làm viện
trưởng. Và chính những chuyến được lãnh đạo phân công đi sưu tầm âm nhạc
dân gian của người Mạ ở Lâm Đồng đã đúc nên những viên gạch đầu tiên
đưa Kiều Tấn đến với ngôi nhà âm nhạc truyền thống.
Vào thời điểm này, trong lúc đờn ca tài tử vẫn còn là khái niệm hết
sức mới mẻ và rất ít người quan tâm thì năm 1982, nhạc sĩ của “Dòng
kênh quê em” là người đầu tiên đã phác thảo ra Phương pháp ký âm nhạc
tài tử và cải lương kết hợp giữa Đông và Tây (Hò Xự Xang Xê Cống - Đồ Rê
Mi...) gây tiếng vang rất lớn. Ông tốt nghiệp “bằng đỏ” cử nhân Lý luận
âm nhạc tại Nhạc viện TP HCM với khóa luận “Đàn ghita phím lõm trong âm
nhạc tài tử và cải lương” và xuất sắc nhận học bổng DAAD sang CHLB Đức
du học. Môi trường mới, chân trời âm nhạc trở nên bao la mở ra trước mắt
nhạc sĩ Kiều Tấn, ông như cánh chim không mỏi bay vào khoảng không xanh
bao la. Được nhiều “cây đa cây đề” của thế giới dạy bảo tận tình, ông
lao vào nghiên cứu, viết sách. Các công trình lớn của Kiều Tấn phần lớn
ra đời trong giai đoạn này, như: Điệu thức nhạc tài tử Nam Bộ, Cây đàn
ghita phím lõm, Hệ thống bài bản nhạc tài tử Nam Bộ, Bảo tồn vốn bài bản
âm nhạc tài tử Nam Bộ... được giới chuyên môn trong nước và quốc tế
đánh giá cao. Năm 1997, ông cũng là người miền Nam đầu tiên đoạt giải
nhì (không có giải nhất) về Lý luận âm nhạc do Hội Nhạc sĩ Việt Nam trao
tặng.
Công trình “Cây đàn ghita phím lõm” của ông được xuất bản và phát
hành tại Đức và châu Âu. Kiều Tấn cũng là nhạc sĩ trẻ đầu tiên được mời
nói chuyện về âm nhạc tài tử trên sóng phát thanh của Đài
Deutschlandradio (CHLB Đức) vào thời điểm này. Trong những năm
1985-1995, ông cũng là người đầu tiên hệ thống lại lĩnh vực tài tử cải
lương bằng những chuyên đề Dây đàn giao duyên, Từ Dạ cổ hoài lang đến
vọng cổ, Hệ thống bài bản nhạc tài tử và cải lương... và đăng đàn bàn
luận, trao đổi về lĩnh vực mới mẻ này trên sóng Đài Tiếng nói Nhân dân
TP HCM, Đài Truyền hình TP HCM.
Người đi tiên phong…
Từ nhà nghiên cứu được đào tạo âm nhạc bài bản, cứ tưởng Kiều Tấn
sẽ gắn bó với khoa học suốt cả cuộc đời. Năm 1995, bất ngờ ông rẽ sang
nghề báo, chuyển công tác sang Đài Truyền hình (bộ phận FM). Từ đây, ông
mạnh dạn khai sinh ra chương trình “Đờn ca tài tử và cải lương” đầu
tiên trên hệ FM, tự mình làm diễn giả, MC... tất tần tật, lo từ A đến Z.
Khán giả sung sướng, hồ hởi đón nhận như đón một làn gió mới trong lĩnh
vực âm nhạc truyền thống. Khi Đài Truyền hình TP HCM tách khỏi Đài Phát
thanh, ông được đề cử làm Phó Ban Ca nhạc rồi Trưởng Ban Văn nghệ của
Đài Truyền hình TP HCM. Ở cương vị mới, ông tiếp tục làm “cha đẻ” cho
nhiều chương trình mới, được công chúng đón nhận. Đặc biệt, với “Tiếng
đàn tri âm”, lần đầu tiên ông đã đưa những “thầy đàn” lặng lẽ từ phía
sau cánh gà ra trước sân khấu hoành tráng, giúp họ tạo được tên tuổi của
mình trong lòng công chúng và có chỗ đứng để... chạy sô! Nhiều người
mang ơn ông vì nhờ có Kiều Tấn mà họ kiếm được nhiều tiền, có điều kiện
gặp gỡ học hỏi lẫn nhau trong nghề. Ông cũng là người góp phần rất lớn
qua việc khai sinh cuộc thi “Chuông vàng vọng cổ” mà sau đó phát hiện
một thế hệ nghệ sĩ cải lương trẻ, đình đám thành danh như hiện nay: Võ
Minh Lâm, Lê Văn Gàn, Võ Thành Phê, Bùi Trung Đẳng, Thu Vân, Hồ Ngọc
Trinh... Nhạc sĩ Kiều Tấn cũng là người đã chạy đua với thời gian để sưu
tầm, xin Quỹ Văn hóa của Bộ Ngoại giao CHLB Đức hỗ trợ kinh phí thu âm
lại toàn bộ những bài ca của các danh cầm nhạc tài tử: Năm Vinh, Giáo
Thinh, Ba Trung, Sáu Xiếu, Mười Phú... đã già yếu và ký âm lại toàn bộ
để gìn giữ và lưu lại cho đời sau.
Nhờ thành công ở nhiều chương trình và được đồng nghiệp tin tưởng,
Kiều Tấn chính thức trở thành 1 trong 2 nhà báo đầu tiên của Đài Truyền
hình trúng cử đại biểu HĐND TP, một vinh dự khi ấy mà không phải ai cũng
dễ dàng có được.
Mãi mãi tình yêu cải lương và nhạc tài tử
Hiện nay, dù đã nghỉ hưu được 2 năm nhưng tình yêu cải lương và đờn
ca tài tử trong nhạc sĩ Kiều Tấn vẫn còn... máu lửa lắm! Ông vẫn miệt
mài với công việc viết sách, làm giám khảo cho các chương trình: “Liên
hoan Âm nhạc tài tử khu vực miền Đông”, “Giọng hát tài tử thiếu nhi TP
HCM”, “Tiếng hát 3 thế hệ” và đi nói chuyện âm nhạc tại các nhà văn hóa,
trường đại học. Mỗi khi có lời mời là ông có mặt, dù nắng hay mưa, xa
hay gần cũng không nề hà gì. Vì đơn giản với Kiều Tấn, “đờn ca tài tử và
cải lương mãi mãi là người tình tri âm tri kỷ đã thấm vào tận máu thịt,
xương tủy... không thể nào dứt được, dẫu cho có kiếp sau vẫn vậy thôi” -
như lời tâm sự của chính ông.
Nhận xét về ông, PGS-TS-nhạc sĩ Thế Bảo khẳng định: “Kiều Tấn là
một trong những nhạc sĩ phổ thơ nhiều nhất Việt Nam, có số bài hát được
công bố trên phương tiện truyền thanh - truyền hình nhiều nhất, trong đó
có nhiều ca khúc rất quen thuộc với công chúng như: “Sài Gòn nắng Sài
Gòn mưa”, “Vùng đất rồng bay”, “Vạn Xuân”... Vốn là nhạc sĩ nắm vững âm
vang tiếng đàn và nhạc lý âm nhạc tài tử và cải lương nên những sáng tác
của Kiều Tấn vừa mang chất liệu dân ca vừa có tiết tấu của thời đại
mới. Âm nhạc của Kiều Tấn vì thế dễ gần với lớp lớn tuổi và cũng không
xa lạ với giới trẻ”.
Mong ước duy nhất của Kiều Tấn hiện nay là có thật nhiều sức khỏe
để nghiên cứu, bảo tồn các giá trị nghệ thuật đờn ca tài tử khi đã được
UNESCO công nhận là di sản của nhân loại...
Người của nhiều… đặc biệt
Cùng với nhạc sĩ Lưu Hữu Phước và GS Tô Ngọc Thanh,
năm 1995, nhạc sĩ Kiều Tấn vinh dự là người Việt Nam thứ ba, trẻ tuổi
nhất trở thành hội viên Hội Quốc tế Âm nhạc truyền thống UNESCO (ICTM).
Ông còn tham dự nhiều hội thảo âm nhạc quốc tế đặc biệt quan trọng ở
Đức, Slovakia, Nhật… Các album CD đã phát hành của ông, gồm: “Vạn Xuân”
(Vol.1), “Sài Gòn nắng Sài Gòn mưa” (Vol.2), “Tình yêu như giỏ hoa”
(Vol.3), “Nỗi buồn trăm năm” (Vol.4) với nhiều giọng ca tên tuổi: Quang
Linh, Đàm Vĩnh Hưng, Hồng Hạnh, Minh Anh, Minh Ánh, Tạ Minh Tâm, Thanh
Thúy, Mỹ Dung, AC&M, Khánh Duy, Vân Khánh, Hồ Bích Ngọc, Như Ý… Ông
còn có DVD “Dạ khúc bướm hoa” do Phương Nam Phim phát hành, được thiết
kế theo hình bông hoa năm cánh xòa ra rất độc đáo “có một không hai” cho
đến thời điểm hiện nay, “Tuyển tập nhạc: 80 ca khúc Kiều Tấn” (NXB Tổng
hợp Đà Nẵng ấn hành), có kèm theo 80 bản âm thanh biểu diễn của nhiều
ca sĩ nổi tiếng.
Ông là nhạc sĩ đầu tiên từng tình nguyện “xuống
tóc” để hoàn thành vai nhà sư trong vở cải lương “Câu chuyện dòng sông”.
Nhân mùa Vu lan báo hiếu vừa rồi, nhạc sĩ Kiều Tấn ra mắt 2 tác phẩm
mới viết về mẹ: “Theo trăng Mẹ về” (phổ thơ Trương Nam Hương) và “Mẹ ơi,
giá mà…” (phổ thơ Hồ Đắc Thiếu Anh) được 2 ca sĩ Thái Châu và Quỳnh Như
biểu diễn ở đâu cũng được khán giả hoan nghênh nhiệt liệt. Điều khá vui
nữa với ông là album “Trong tim luôn có mẹ” của ca sĩ Hồ Trung Dũng vừa
mới phát hành ký tặng ông cũng có ca khúc “Mẹ ơi, con về” mà ông cũng…
đặc biệt yêu thích.
|
Bài và ảnh: Lê Công Sơn / nld.com.vn
Nhận xét
Đăng nhận xét