Báu vật đờn ca tài tử - Kỳ 9: 70 năm chép bài bản cổ kim
Ở tuổi 'gần đất xa trời', nghệ
nhân - nhạc sĩ Tăng Phát Vinh mới công bố quyển sách viết tay những bài
bản đờn ca tài tử mà 70 năm qua ông dày công sưu tầm, biên soạn.
>> Báu vật đờn ca tài tử - Kỳ 8: Ngón đờn anh lái heo>> Báu vật đờn ca tài tử - Kỳ 7: Đệ nhất nguyệt cầm
>> Báu vật đờn ca tài tử - Kỳ 6: Gánh hát toàn nữ nông dân
Nghệ nhân Tăng Phát Vinh vi ngón đờn kìm sâu lắng, gân guốc - Ảnh: T.Trình |
Tiếng đờn kìm réo rắt hòa cùng lời nam ai ai oán của thiếu nữ khiến người khách trú mưa không cưỡng lại được bước chân mê đắm. Chủ nhà, lão nhạc sĩ Tăng Phát Vinh, niềm nở mời người lỡ đường góp mặt vào buổi quây quần ấm cúng. Ông lão ngồi với đôi mắt lim dim, nắn nót ngón đờn kìm. Bên cạnh, thiếu nữ đẹp cất giọng như chất chứa nỗi niềm: “Trời chiều xuân, lòng buồn nhớ đến lang quân. Nơi biên ải nghìn trùng, chàng nhập ngũ binh nhung...”. Hết đoạn, ông lão lại truyền tay đờn cho người đàn ông ngồi kế. Hết bản, người này lại truyền cho người bạn ngồi gần... điệu Giang nam, Xuân tình, Nam xuân, Phụng hoàng, Tây thi... lần lượt trỗi lên. Thời gian như trôi dài bất tận. Dứt đờn, các tài tử lại rót rượu mời nhau, lại nghe ông lão góp ý... Thỉnh thoảng, ông lão lại ôm đờn thị phạm cho “các con” làm theo.
Có mặt hôm đó, chỉ có tôi là người lạ. Còn lại thì người là sĩ quan cấp tá, người là giảng viên thanh nhạc, người là doanh nhân, người làm công chạy gạo từng ngày... Không họ hàng quyến thuộc, nhưng tất cả đều gọi ông lão bằng “ba” và xưng “con”. Căn nhà ấm cúng nằm ở ngoại vi thành phố Cà Mau (ấp Cây Trâm, xã Định Bình, TP.Cà Mau) là chốn họ lui tới mỗi khi nhớ ông, khi muốn đắm mình trong tiếng tơ bổng trầm.
Nghệ nhân - nhạc sĩ Tăng Phát Vinh (88 tuổi) - cây đại thụ của đờn ca tài tử Nam bộ được biết đến như là “bộ từ điển” của bộ môn nghệ thuật này. Không chỉ lưu giữ các bài bản, ông còn là cao thủ với ngón đờn kìm “gân guốc”, thâm sâu. Mấy mươi năm, ông Ba Vinh đã thu nhận hàng trăm đệ tử, trong đó không ít người đã có danh, có phận với tiếng đờn, lời ca. Dạy học trò không lấy tiền, thỉnh thoảng thấy có người gặp khó, ông còn xin tiền vợ để cho. Ông tâm sự: “Đờn ca tài tử là tình yêu. Mà đã yêu thì không vụ lợi”. Nên các học trò của ông cũng chẳng có ai gọi ông là “thầy”. Họ gọi ông là "ba” - “Ba Vinh”.
Lo đờn ca tài tử bị “bác học hóa”
Ông nói, mình có một nỗi lo là sợ đờn ca tài tử bị “bác học hóa”, khó chơi, khó giữ cho lớp thế hệ sau. “Đờn ca tài tử là bộ môn... không có giai cấp. Đừng vì hèn mà nghĩ nó sang, mà cũng đừng vì sang mà nghĩ nó hèn”.
Nghệ nhân Tăng Phát Vinh với xấp tài liệu đờn ca tài tử ông lưu giữ hơn 70 năm |
Thỉnh thoảng, những ai cần bài bản đờn ca tài tử tìm đến ông, ông đều tỉ mẩn chép tay lại để tặng họ, để lưu truyền không bị “tam sao thất bổn”. Và để sau này khi ông ra đi, thế hệ nghệ nhân, tài tử không còn tìm ông được nữa thì vẫn nhớ “những căn bản của tổ tiên”.
Tiến Trình
Nhận xét
Đăng nhận xét